Medewerkers van Netvlies bereiden een interview voor met ChatGPT.

AI: een onmisbare tool voor laagdrempelig onderzoek

Efficiencyslag zorgt voor nog betere producten en diensten

Tegenwoordig heb je met één druk op de (Google)knop toegang tot zeeën aan informatie. Van wetenschappelijke onderzoeken, demografische gegevens over je doelgroep, inspirerende Instagram-accounts tot TikToks of YouTube tutorials. Alles lijkt tegenwoordig op/via het internet te vinden. Een grote kans én een valkuil voor organisaties. Het is namelijk makkelijk om te denken dat je alles over je doelgroep en hun klantreis te weten kunt komen op basis van een paar keer uitgebreid googelen. Het risico van het maken van (door Google onderbouwde) aannames ligt om de hoek. Hoe toegankelijk informatie ook is: juist in deze tijd blijft het belangrijk om regelmatig met je doelgroep in gesprek te gaan. 

Als ik dit zeg, krijg ik vaak reacties als: “We kennen de klant al ontzettend goed, toch?" Dan is extra onderzoek niet nodig.”. Tel daarbij op dat (doelgroep)onderzoek wordt ervaren als iets tijdrovends en dus duur. Naast de tijd die in de gesprekken gaat zitten, ben je soms misschien wel meer tijd kwijt aan het verwerken van de grote hoeveelheid informatie die dit oplevert. Gelukkig biedt de opkomst van AI tooling uitkomst. Er zijn namelijk tal van tools op de markt die kunnen helpen bij het laagdrempelig opzetten, uitvoeren en analyseren van onderzoeken. In dit blog leg ik uit hoe we deze tool bij Netvlies gebruiken én wat dit oplevert.

Netvlies medewerkers overleggen over onderzoek met AI.

Interviews voorbereiden

Het opstellen van een interviewscript en interviewvragen is iets wat bij uitstek in samenwerking met ChatGPT kan. Voor je ChatGPT erbij pakt, is het belangrijk om het doel van je onderzoek, de doelgroep en relevante onderwerpen in kaart te brengen. Welke informatie wil je bij de doelgroep ophalen? Wat wil je leren en begrijpen van je doelgroep? Waarom? Definieer zo duidelijk mogelijk wie je doelgroep is, zodat je gerichte vragen kunt stellen. Bedenk vervolgens welke thema’s relevant zijn voor je onderzoek. Wil je meer weten over gedrag, voorkeuren, uitdagingen, behoeften of meningen met betrekking tot producten, diensten of specifieke onderwerpen?

Prompt voorbeelden: 

  • “Ik werk aan een project over [onderwerp]. Kun je enkele suggesties doen voor mogelijke onderzoeksvragen of hypotheses om nader te onderzoeken?” 
  • “Wat zijn veelvoorkomende onderzoeks- en designmethodieken die worden gebruikt om [onderzoeksvraag of hypothese] te valideren?”
  • “Met welke ethische overwegingen moet ik rekening houden bij het uitvoeren van een onderzoek naar [onderwerp]?” 

Gebruik ChatGPT voor inspiratie

Geef ChatGPT in je prompts context over het onderzoeksdoel, je doelgroep en de belangrijke thema’s en vraag naar interviewvragen die je zou kunnen stellen. Verfijn de gegenereerde vragen door bijvoorbeeld te sturen op open vragen die respondenten aanmoedigen om uitgebreid te antwoorden. Vermijd ja/nee-vragen.

Vragen structureren

Structureer de aangescherpte vragen. Begin met inleidende vragen om de respondent op zijn gemak te stellen en ga daarna verder met meer verdiepende en specifieke vragen. Categoriseer de vragen per thema. Zorg daarnaast dat je follow-up vragen hebt uitgedacht, zodat je makkelijker dieper kunt ingaan op interessante antwoorden. Je kunt uiteraard aan ChatGPT vragen om je hierbij te helpen. 

Extra tip: test je interviewvragen bij een paar mensen binnen je doelgroep, voordat je met het daadwerkelijk onderzoek begint. Zo kun je onduidelijk geformuleerde vragen op voorhand nog aanscherpen.

Pas op met bedrijfsgevoelige informatie

Het delen van gevoelige informatie is een belangrijk aandachtspunt als je AI gebruikt. Alles wat je in de AI tool stopt, zweeft ergens op het internet rond. Denk goed na welke informatie je in je prompts meegeeft en anonimiseer waar nodig je interview aantekeningen.   

Transcribeer tools

Het uitwerken van interviews kost vaak veel tijd. Gelukkig zijn er tegenwoordig veel handige AI tools die je hierbij kunnen helpen. Bijvoorbeeld tools die audio omzetten naar tekst, zodat je je tijdens interviews volledig kunt focussen op het stellen van vragen, luisteren naar de antwoorden en doorvragen. Bekende tools zijn, My Good TapeAmberscriptWhisper en SpeechText.AI. Je upload een MP3- of video-bestand en de tool werkt een transcript voor je uit. De tekst zul je hier en daar nog moeten aanscherpen, maar het levert je veel tijdwinst op. 

Interviews analyseren

Ook in het samenvatten en analyseren van interviews gaat wat tijd zitten. ChatGPT vragen om het transcript samen te vatten, zal je al wat tijdwinst opleveren, maar er zijn tegenwoordig steeds meer tools die grote bestanden in één keer samenvatten. Zo kan Scholarcy meerdere bestanden tegelijk doornemen en de belangrijkste highlights voor je samenvatten. 

Prompt voorbeelden: 

  • “Welke conclusies kun je trekken uit de volgende dataset [dataset toevoegen]?” 
  • “Kun je de belangrijkste bevindingen per doelgroep samenvatten?”

Als je patronen, trends of opvallende inzichten in kaart hebt gebracht, kun je Board of Innovation gebruiken als sparringpartner om de onderzoeksresultaten te vertalen naar persona’s en nieuwe ideeën en concepten. 

Handige én laagdrempelige sparringpartner 

AI is nu al onmisbaar om laagdrempelig onderzoek uit te voeren. Door in te zetten op laagdrempelig onderzoek, voorkom je dat je bedrijf blijft varen op aannames. Het bespaart een hoop tijd en energie als je AI tools gebruikt om interviews te transcriberen en samenvatten. Daarnaast zijn er steeds meer tools die je kunt inzetten als sparringpartner, zowel in de voorbereiding als in de doorvertaling van onderzoeksresultaten naar nieuwe inzichten, ideeën, concepten en producten. 

Nóg betere producten en diensten

Naast de praktische kant met betrekking tot de inzet van tooling merken we bij Netvlies een ander groot voordeel van AI: door de efficiëntieslag en tijdbesparing bij het doelgroeponderzoek kunnen wij de beschikbare projecturen slimmer inzetten. We voeren nog steeds op dezelfde wijze doelgroeponderzoek uit en nemen zelf de interviews af. De tijd die we besparen op de voorbereiding en uitwerking van het onderzoek gebruiken we voor de conceptontwikkeling. 

We hebben meer tijd om de onderzoeksresultaten te vertalen naar een tof concept, om het concept te valideren bij de doelgroep en het concept te vertalen naar een design en een technische oplossing. Zo besteden we meer aandacht aan hoe we de inzichten bruikbaar en begrijpelijk aan klanten presenteren en hoe we de resultaten laten landen binnen organisaties. Dit doen we bijvoorbeeld door statement cards - beknopte kaarten met gebruikersinzichten - of posters te maken. Op deze manier blijft het niet niet alleen bij een onderzoek, maar besteden we direct aandacht aan een roadmap met verbeteringen of een eerste opzet tot een website concept of feature concept.