Smoketest specialist Jotam aan het werk.

Smoke test: de ultieme manier om nieuwe ideeën te valideren

Een blog over de ultieme manier om ideeën te valideren

Ideeën bedenken is een ding... 

Als ondernemer en iemand die altijd bezig is met innovatie en vernieuwing zit je altijd bomvol goede ideeën. Voor je het weet heb je een bak vol potentiële gouden eieren. Ideeën bedenken is een ding, maar hoe kom je daadwerkelijk van idee tot uitvoering? In dit blog leg ik uit hoe je jouw idee met een smoke test valideert, zónder al te veel tijd en budget te investeren.

Netvlies medewerkers bespreken een smoke test.

Maak je idee zo klein mogelijk

Als je een idee hebt, maak je dit al snel heel concreet. Je ziet in detail voor je hoe het gaat werken, hoe het eruit ziet en wat de reacties van klanten zijn als je het lanceert. Je ziet het onbenut potentieel. Toch is dit vaak ook de valkuil van een goed idee. Hoe groter en concreter het idee wordt, des te lastiger het wordt om het idee plat te slaan en klein te maken. Het gedetailleerde idee dat je in je hoofd hebt, gaat al snel pakken met geld kosten. Laat staan hoeveel tijd erin gaat zitten om dit idee überhaupt te ontwikkelen. Dit is de eerste drempel die je over moet. Zie ideeën als een visie: een stip op de horizon waar je naartoe werkt. Aan jou de taak om het pad naar dit doel uit te stippen en mensen hierin mee te nemen.

Word niet verliefd op een idee, maar op het proces om dit idee tot leven te laten komen.

Jotam Dveer, Service designer bij Netvlies

Maak je idee tastbaar

Een idee is niets waard zonder executie. Een prototype uitwerken, je idee tastbaar maken, heeft een veel grotere impact dan slechts een idee pitchen. Daarom is smoke testing zo waardevol: het is direct een prototype, een tastbare versie van je idee. 

Word daarom niet verliefd op het idee, maar op het proces om dit idee tot leven te laten komen. Met een werkend prototype kan je snel valideren of het idee levensvatbaar is. Je kan aantonen dat mensen ook écht op zoek zijn naar jouw oplossing. Een werkend prototype is dé manier om ideeën tastbaar te maken, voor te leggen aan bijvoorbeeld (interne) stakeholders of investeerders en om meer draagvlak te creëren. Maar hoe kom je van idee tot gevalideerd prototype? Het antwoord: smoke testen. 

Wat is een smoke test?

De term smoke test komt uit de development wereld. Het is een proces waarbij je met testcases vaststelt of cruciale software functionaliteiten correct werken. Marketeers hebben deze term in de loop der jaren eigen gemaakt en er een vergelijkbare betekenis aan gegeven: in plaats van het testen van belangrijke functionaliteiten testen marketeers of een idee levensvatbaar is. 

Normaal stop je veel geld en tijd in het maken van een product. Na lancering volgt de ultieme test: wordt je product een succes of gaat het falen? Met een smoke test kan je vóór lancering en in een vroegtijdig stadium al antwoord geven op deze vraag. Hoe start je zo’n smoke test?

Stap 1: wat wil je valideren?

Net als de meeste experimenten begint een smoke test met een hypothese. Als ik X doe, verwacht ik Y. Wat wil je precies valideren en wanneer is dit voor jou een succes? Het is belangrijk om dit vooraf scherp te krijgen, zodat je weet waar je naartoe gaat werken.

Stap 2: ontwerp een experiment

Een smoke test zet je op zonder hulp of inmenging van andere afdelingen, zoals marketing, communicatie of development. Tegenwoordig zijn veel tools beschikbaar waarmee je zonder zelf code te moeten schrijven bijvoorbeeld landingspagina’s en chatbots kan bouwen. Je hoeft alleen tijd te investeren. Dit maakt het opzetten van smoke testen laagdrempelig. 

Op welke manier kan je je hypothese het beste testen? Wat heb je daarvoor nodig? Een landingspagina, prototype, een chatbot? Bepaal samen met je team wat je nodig hebt. Denk ook goed na over de duur van het experiment: hoe lang moet het experiment live staan om resultaat te behalen?

Zelfs de beste producten of functionaliteiten falen wanneer je het aan de verkeerde doelgroep laat zien.

Stap 3: stuur traffic naar je experiment

Nu je smoke test klaar staat, moet je ‘traffic’ genereren naar de landingspagina of het prototype. Het is belangrijk dat je niet met hagel schiet en de juiste doelgroep triggert om door te klikken naar je smoke test. Want zelfs de beste producten of functionaliteiten falen als we het aan de verkeerde doelgroep laten zien.

Social advertising is een laagdrempelige en ideale manier om snel bezoekers naar je smoke test te trekken. Op onder andere Facebook, Instagram en LinkedIn kan je heel gericht targetten en jouw oplossing pushen onder de juiste mensen. 

Wil je een test opzetten binnen een bestaand product? Dan kan je eenvoudig bestaande gebruikers uitnodigen om deel te nemen aan de smoke test. Je kan zelfs A/B-testen inzetten, waarbij je slechts een klein gedeelte van de actieve gebruikers de nieuwe variant - je smoke test dus - laat zien. 

Step 4: stel je metrics en KPI’s op en start met meten

Je zet een smoke test in om snel feedback op te halen, te leren en je idee aan te scherpen. Denk dus goed na wanneer de test een succes is. Welke metrics laten dit succes zien? Zijn dat inschrijvingen op de landingspagina, het aantal ingevulde vragenlijsten of bestellingen? Door hier van te voren goed over na te denken kan je de juiste tools inzetten en metingen inrichten om precies te kunnen zien wat een bezoeker van de landingspagina of gebruiker van het prototype doet.

Stap 5: analyseer en optimaliseer

Je smoke test staat live en de eerste gebruikers druppelen binnen. Tijd om de resultaten te analyseren. Wat gebeurt er? Wat kan je al leren van de eerste gebruikers? Kan je op basis van de eerste resultaten al optimalisaties doorvoeren om het aantal conversies - zoals inschrijvingen of bestellingen - te verhogen? Beslis samen met het team of en hoe je optimalisaties aan de smoke test gaat doorvoeren. 

Stap 6: tijd om een besluit te nemen

Wat heeft het experiment opgeleverd? Analyseer de verzamelde data en andere feedback en neem een beslissing: ga je door met het idee of niet? In sommige gevallen kan je - dankzij tijd en budget - significante gegevens analyseren. Heb je een beperkt budget, dan moet je werken met de data die je hebt. Ongeacht je situatie: maak op basis van data een beslissing om door te gaan, te stoppen of te starten met een nieuw experiment.