Het zat zo
Een klant van Netvlies had een wens voor een nieuwe site, en had hier ook al een duidelijk beeld van voor ogen. Echter was de precieze inhoud van de site nog onduidelijk. Het budget was daarentegen al helemaal duidelijk. Daarnaast betrof het 2 verschillende doelgroepen, waar dus extra rekening mee gehouden moest worden. We hebben al vaker een Sprint 0 sessie gedaan, maar niet op deze manier, en meestal (in het geval van geen Sprint 0 sessie) is de aanpak dan als volgt; een kleine delegatie Netvliezers die aan het project gaan werken gaan naar de klant en bespreken de wensen en eisen. Vervolgens gaan we daar verder mee en creëren we op deze wijze het eindproduct. Dit keer wilden we het anders doen. Omdat de klant dus nog redelijk “blanco” was, en wij ook, wilden we samen gaan uitvogelen wat de wensen van de klant zijn, de wensen van de eindgebruiker en of dit alles mogelijk is binnen het budget. En dit alles in één sessie (of, zoals ik het liever noem, een creatieve brainstorm) met de klant en het hele project team.
Brainstorm methodes
Aan mij de taak dit op te zetten, te bedenken wat we gaan doen en het geheel te plannen. Wat een mooie uitdaging! Ik ben gaan zoeken naar creatieve brainstorm methodes en ben er een hoop tegengekomen die erg interessant kunnen zijn. Ik heb er een aantal verzameld die ik echt heel tof vind, en graag in andere projecten zou willen gebruiken. Er zijn eigenlijk 2 soorten brainstormtechnieken, waarbij de eerste als een soort opwarmrondje functioneert.
De zogenaamde Icebreakers
Ik geloof er heilig in dat iedereen creatief is, maar dat je de creativiteit wel uit mensen moet lokken. Wegens tijdgebrek was er bij de afgelopen sessie helaas geen tijd voor een icebreaker maar dit is doorgaans wel handig om te doen. Je maakt de mensen wat losser, speelser en (heel belangrijk!) vrolijker. Het hele idee van een creatieve brainstorm is dat het niet te serieus moet zijn, dus gebruik die icebreaker om de deelnemers uit hun serieuze rol te schudden! Hieronder vind je een aantal voorbeelden van icebreakers:
Op een rij
Een hele eenvoudige oefening is het op een rij zetten van een groep. De deelnemers moeten op een rij gaan staan, gesorteerd naar leeftijd, ervaring, aantal kinderen, et cetera. Bouw eventueel een handicap in als niet spreken of geblinddoekt.
Heb je ooit ..
Ook bekend als een drinkspelletje in Amerika, is dit spel een mooie ijsbreker. Gebruik 2 hoeken van de ruimte, een als Ja en de andere als Nee. En stel bijzondere vragen. Een mooie manier om de diversiteit van een groep in beeld te brengen. Deze oefening is ook in grotere groepen toe te passen.
Mensenbingo
Maak een bingokaart door een 5 bij 5 matrix te tekenen. Schrijf in alle vakjes een vraag, bijvoorbeeld 'de oudste thuis' of 'hond als huisdier'. De deelnemers gaan op zoek naar handtekeningen van andere deelnemers die voldoen aan deze vraag. Je kan als regel toevoegen dat iedereen maximaal 2 handtekeningen op een kaart mag zetten. Degene die de kaart het eerste vol heeft roept BINGO en heeft gewonnen.
Het echte werk
Vervolgens ga je door met het echte werk (al moet ik zeggen dat dit zo leuk is dat het niet als werk voelt!). Het is heel afhankelijk van wat je uiteindelijke doel is van de sessie, maar meestal kan je de verschillende technieken of spellen zo aanpassen dat ze goed bij jouw doel aansluiten.
Inspirerende creatieve brainstorm ideeën
Stickermethode
Schrijf alle ideeën op grote vellen papier en hang deze op in de ruimte. Elke deelnemer krijgt stickers. De bedoeling is dat men de stickers bij de ideeën die hij of zij goed vind plakt. De deelnemers mogen meerdere of zelfs al hun stickers bij een bepaald idee plakken. Het idee met de meeste stickers is het populairst en heeft dus de voorkeur van de groep.
Negatief brainstormen
Mensen kunnen makkelijker negatief dan positief denken. Maak hier gebruik van! Door de probleemstelling om te draaien en voor deze negatieve probleemstelling oplossingen te vinden gaan mensen verder denken dan ze gewend zijn. Vervolgens draai je de oplossingen weer om en passen ze bij de positieve probleemstelling. Voorbeeld:
- Probleemstelling: Hoe zorg ik ervoor dat medewerkers met de fiets naar kantoor komen ?
- Probleemstelling omdraaien: Hoe zorg ik ervoor dat niemand met de fiets naar kantoor komt ?
- Oplossingen voor de negatief geformuleerde probleemstelling: Geen fietsenhok, punaises strooien, banden lek prikken, geen vergoeding voor fiets, etc.
- Door de oplossingen uit 3 om te draaien krijg je de oplossingsrichtingen voor de oorspronkelijke probleemstelling: goede faciliteiten, fietsenmaker op het werk, extra vergoeding voor fietsers, etc.
Speedboat methode
Middels een bepaalde metafoor kan je dingen die normaal moeilijker te behappen zijn, gemakkelijker uitleggen. Dit is waar de speedboat methode over gaat. De speedboat methode geeft je vooral inzicht in wat je project nodig heeft om te slagen.
Wat ik heb geleerd
Zelf heb ik tijdens de sprint 0 sessie gebruik gemaakt van een combinatie tussen de stickermethode en mijn eigen verbeelding. Ik heb de vellen papier met voorbeelden vervangen door inspirerende websites en concurrenten van de klant, waarbij ze aan mochten geven welke elementen ze erg interessant vonden (dit is in het kort, ik heb uitgebreide spelregels bedacht en uitgedeeld aan de klant alvorens de sessie begon). Ik moet zeggen; het was een succes, iedereen was enthousiast en het was inspirerend om te zien hoe de klant en het projectteam zo samen kunnen werken om het eindproduct sterker te maken. Het was ook heel leuk om te zien dat iedereen écht plezier in deze werkwijze had en er vol voor ging. Het belangrijkste wat ik heb geleerd tijdens deze eerste creatieve brainstorm is dat je zo veel kan plannen als je wil, het gaat toch anders dan je denkt. Je werkt namelijk met mensen, en mensen zijn onvoorspelbaar. Maar ik denk dat dat juist een van de belangrijkste eigenschappen is van een creatieve brainstorm; het moet niet te formeel zijn. Hou het luchtig, leuk en zelfs een beetje chaotisch. Op die manier trek je iedereen die mee doet uit de alledaagse sleur en dwing je ze creatiever met de situatie om te gaan dan ze waarschijnlijk normaal zouden doen. Je bent dan wel met z'n allen aanwezig om te werken aan een eindproduct, maar dat wil niet zeggen dat je er geen lol aan mag beleven! De brainstormtechnieken heb ik van Beleidsimpuls.nl, het Stippen Spel heb ik zelf bedacht. Mocht je hier meer over willen weten laat het dan even weten! Collega Dirk zal ook nog een artikel plaatsen over deze sessie, maar dan vanuit zijn point of view.