Wat je kunt verwachten van WordPress 5
Het populaire content management systeem WordPress heeft voor eind dit jaar een grote update van WordPress 4 naar WordPress 5 aangekondigd. De belangrijkste verandering is de Gutenberg editor. Deze gaat de klassieke editor vervangen. Onder WordPress gebruikers en developers heerst onduidelijkheid over de gevolgen van deze update. In dit blog leg ik uit wat de Gutenberg editor precies inhoudt, wat er gaat veranderen en wat de voor- en nadelen hiervan zijn. Geschiedenis lesje Je zal vast denken, waarom heet de nieuwe editor eigenlijk een "Gutenberg" editor? De Gutenberg editor is vernoemd naar Johannes Gutenberg. Hij geldt voor velen als de uitvinder van de boekdrukkunst in Europa. Hij maakte een soort blokstempel bestaande uit losse letters, zodat deze stempel later aangepast en herbruikt kon worden. Een eerste versie van een teksteditor dus. Wat is de Gutenberg editor? De Gutenberg editor gaat de klassieke editor vervangen die we allemaal gewend zijn, maar eigenlijk niet meer van deze tijd is. De klassieke editor stamt nog uit de tijd dat Wordpress voornamelijk een blogging-tool was, zo voelde het altijd een beetje als het bewerken van een lang Word-document, . 
De klassieke editor. WordPress is inmiddels al lang niet meer alleen een tool om te bloggen. Hier spelen verschillende editor plugins, zoals WP Bakery en Beaver Builder, slim op in door de gebruiker in staat te stellen beheerbare blokken in de klassieke editor in te voegen. Het antwoord van WordPress op deze plugins is de Gutenberg editor. Gutenberg is een ‘block based’ editor. Dit is een editor die bestaat uit losse elementen wat betekent dat ieder element - zoals titels, teksten en afbeeldingen - nu een eigen blok is dat je kunt verplaatsen, bewerken en verwisselen. 
De Gutenberg editor Zoals je kunt zien is de Gutenberg editor niet één element zoals de klassieke editor maar een selectie aan losse blokken die samen een pagina of bericht vormen. Wat merk je hier als gebruiker van? Als gebruiker zul je vooral moeten wennen aan de verandering in de manier waarop je berichten en pagina’s maakt en bewerkt, omdat dit straks compleet anders is dan de huidige editor. Het kan ook zijn dat sommige plugins niet meer optimaal werken met de nieuwe editor. Je kunt er wel vanuit gaan dat de meeste grote plugins die momenteel de klassieke editor in functionaliteit aanvullen - zoals Gravity forms en Advanced custom fields - hierop voorbereid zijn en hun plugin hierop hebben aangepast. Zoals bij iedere grote verandering kun je als eindgebruiker zogenoemde kinderziektes tegenkomen. Maar maak je geen zorgen, volgens WordPress blijft de klassieke editor voorlopig nog beschikbaar als back-up optie. Wat merk je hier als developer van? Voor WordPress developers heerst er momenteel nog veel onduidelijkheid. Gutenberg is voor developers beschikbaar om uit te proberen. Hieruit blijkt dat het aanmaken van blokken nog erg omslachtig is. Dit gebeurt namelijk niet meer in PHP, zoals je zou verwachten, maar in JavaScript. Naar verwachting zal de WordPress community snel met oplossingen en toevoegingen komen om nieuwe blokken makkelijker aan te kunnen maken. Voorlopig maken wij nog een nieuw blok aan in een eigen plugin. Hierbij heb je een PHP-bestand waarin het blok in Wordpress wordt geregistreerd en een JavaScript bestand waarin alle magie plaatsvindt. Voorlopig ziet de JavaScript code voor een simpel tekstblok er nog ongeveer zo uit:[vc_raw_html]JTNDcCUyMGRhdGEtaGVpZ2h0JTNEJTIyMzU5JTIyJTIwZGF0YS10aGVtZS1pZCUzRCUyMmRhcmslMjIlMjBkYXRhLXNsdWctaGFzaCUzRCUyMm16Z3d2YSUyMiUyMGRhdGEtZGVmYXVsdC10YWIlM0QlMjJqcyUyQ3Jlc3VsdCUyMiUyMGRhdGEtdXNlciUzRCUyMm5ldHZsaWVzLWZvbnMlMjIlMjBkYXRhLXBlbi10aXRsZSUzRCUyMldvcmRwcmVzcyUyMDUlMjBwcmV2aWV3JTIyJTIwY2xhc3MlM0QlMjJjb2RlcGVuJTIyJTNFU2VlJTIwdGhlJTIwUGVuJTIwJTNDYSUyMGhyZWYlM0QlMjJodHRwcyUzQSUyRiUyRmNvZGVwZW4uaW8lMkZuZXR2bGllcy1mb25zJTJGcGVuJTJGbXpnd3ZhJTJGJTIyJTNFV29yZHByZXNzJTIwNSUyMHByZXZpZXclM0MlMkZhJTNFJTIwYnklMjBGb25zJTIwJTI4JTNDYSUyMGhyZWYlM0QlMjJodHRwcyUzQSUyRiUyRmNvZGVwZW4uaW8lMkZuZXR2bGllcy1mb25zJTIyJTNFJTQwbmV0dmxpZXMtZm9ucyUzQyUyRmElM0UlMjklMjBvbiUyMCUzQ2ElMjBocmVmJTNEJTIyaHR0cHMlM0ElMkYlMkZjb2RlcGVuLmlvJTIyJTNFQ29kZVBlbiUzQyUyRmElM0UuJTNDJTJGcCUzRSUwQSUzQ3NjcmlwdCUyMGFzeW5jJTIwc3JjJTNEJTIyaHR0cHMlM0ElMkYlMkZzdGF0aWMuY29kZXBlbi5pbyUyRmFzc2V0cyUyRmVtYmVkJTJGZWkuanMlMjIlM0UlM0MlMkZzY3JpcHQlM0U=[/vc_raw_html]We registreren de features van het blok en hebben daarna een ‘edit’ en een ‘save’ functie. In de edit functie wordt beschreven hoe het blok in het back-end werkt: welke features heeft het blok, hoe werken ze en waar staan ze? In de save functie wordt omschreven hoe het blok uiteindelijk wordt opgeslagen en in welke structuur deze er aan de voorkant van de website weer uit komt. Zo ziet het er vervolgens uit in de editor: 
De documentatie is op het moment van schrijven nog niet echt uitgebreid, maar, zoals eerder aangegeven, zal de WordPress community hier snel verandering in brengen. De belangrijkste voor- en nadelen op een rijtje Voordelen:
De klassieke editor. WordPress is inmiddels al lang niet meer alleen een tool om te bloggen. Hier spelen verschillende editor plugins, zoals WP Bakery en Beaver Builder, slim op in door de gebruiker in staat te stellen beheerbare blokken in de klassieke editor in te voegen. Het antwoord van WordPress op deze plugins is de Gutenberg editor. Gutenberg is een ‘block based’ editor. Dit is een editor die bestaat uit losse elementen wat betekent dat ieder element - zoals titels, teksten en afbeeldingen - nu een eigen blok is dat je kunt verplaatsen, bewerken en verwisselen. De Gutenberg editor Zoals je kunt zien is de Gutenberg editor niet één element zoals de klassieke editor maar een selectie aan losse blokken die samen een pagina of bericht vormen. Wat merk je hier als gebruiker van? Als gebruiker zul je vooral moeten wennen aan de verandering in de manier waarop je berichten en pagina’s maakt en bewerkt, omdat dit straks compleet anders is dan de huidige editor. Het kan ook zijn dat sommige plugins niet meer optimaal werken met de nieuwe editor. Je kunt er wel vanuit gaan dat de meeste grote plugins die momenteel de klassieke editor in functionaliteit aanvullen - zoals Gravity forms en Advanced custom fields - hierop voorbereid zijn en hun plugin hierop hebben aangepast. Zoals bij iedere grote verandering kun je als eindgebruiker zogenoemde kinderziektes tegenkomen. Maar maak je geen zorgen, volgens WordPress blijft de klassieke editor voorlopig nog beschikbaar als back-up optie. Wat merk je hier als developer van? Voor WordPress developers heerst er momenteel nog veel onduidelijkheid. Gutenberg is voor developers beschikbaar om uit te proberen. Hieruit blijkt dat het aanmaken van blokken nog erg omslachtig is. Dit gebeurt namelijk niet meer in PHP, zoals je zou verwachten, maar in JavaScript. Naar verwachting zal de WordPress community snel met oplossingen en toevoegingen komen om nieuwe blokken makkelijker aan te kunnen maken. Voorlopig maken wij nog een nieuw blok aan in een eigen plugin. Hierbij heb je een PHP-bestand waarin het blok in Wordpress wordt geregistreerd en een JavaScript bestand waarin alle magie plaatsvindt. Voorlopig ziet de JavaScript code voor een simpel tekstblok er nog ongeveer zo uit:[vc_raw_html]JTNDcCUyMGRhdGEtaGVpZ2h0JTNEJTIyMzU5JTIyJTIwZGF0YS10aGVtZS1pZCUzRCUyMmRhcmslMjIlMjBkYXRhLXNsdWctaGFzaCUzRCUyMm16Z3d2YSUyMiUyMGRhdGEtZGVmYXVsdC10YWIlM0QlMjJqcyUyQ3Jlc3VsdCUyMiUyMGRhdGEtdXNlciUzRCUyMm5ldHZsaWVzLWZvbnMlMjIlMjBkYXRhLXBlbi10aXRsZSUzRCUyMldvcmRwcmVzcyUyMDUlMjBwcmV2aWV3JTIyJTIwY2xhc3MlM0QlMjJjb2RlcGVuJTIyJTNFU2VlJTIwdGhlJTIwUGVuJTIwJTNDYSUyMGhyZWYlM0QlMjJodHRwcyUzQSUyRiUyRmNvZGVwZW4uaW8lMkZuZXR2bGllcy1mb25zJTJGcGVuJTJGbXpnd3ZhJTJGJTIyJTNFV29yZHByZXNzJTIwNSUyMHByZXZpZXclM0MlMkZhJTNFJTIwYnklMjBGb25zJTIwJTI4JTNDYSUyMGhyZWYlM0QlMjJodHRwcyUzQSUyRiUyRmNvZGVwZW4uaW8lMkZuZXR2bGllcy1mb25zJTIyJTNFJTQwbmV0dmxpZXMtZm9ucyUzQyUyRmElM0UlMjklMjBvbiUyMCUzQ2ElMjBocmVmJTNEJTIyaHR0cHMlM0ElMkYlMkZjb2RlcGVuLmlvJTIyJTNFQ29kZVBlbiUzQyUyRmElM0UuJTNDJTJGcCUzRSUwQSUzQ3NjcmlwdCUyMGFzeW5jJTIwc3JjJTNEJTIyaHR0cHMlM0ElMkYlMkZzdGF0aWMuY29kZXBlbi5pbyUyRmFzc2V0cyUyRmVtYmVkJTJGZWkuanMlMjIlM0UlM0MlMkZzY3JpcHQlM0U=[/vc_raw_html]We registreren de features van het blok en hebben daarna een ‘edit’ en een ‘save’ functie. In de edit functie wordt beschreven hoe het blok in het back-end werkt: welke features heeft het blok, hoe werken ze en waar staan ze? In de save functie wordt omschreven hoe het blok uiteindelijk wordt opgeslagen en in welke structuur deze er aan de voorkant van de website weer uit komt. Zo ziet het er vervolgens uit in de editor: De documentatie is op het moment van schrijven nog niet echt uitgebreid, maar, zoals eerder aangegeven, zal de WordPress community hier snel verandering in brengen. De belangrijkste voor- en nadelen op een rijtje Voordelen:- de Gutenberg editor is een stuk overzichtelijker dan de klassieke editor;
- je kunt elementen makkelijker los van elkaar bewerken en verslepen;
- er is nog meer vrijheid voor maatwerk, waardoor de WordPress website nog meer kan worden afgestemd op jouw wensen;
- en de verwachting is dat de Gutenberg editor bestaande blok editor plugins gaat vervangen. Hierdoor is je website minder afhankelijk van derden.
- de nieuwe editor zal wennen zijn voor iedereen die de klassieke editor gewend is;
- bouwen van de blokken kost op dit moment nog veel werk;
- en er zullen naar verwachting nog wat kinderziektes zijn.